MENİSKUS YIRTIKLARI

Menisküsler nedir, görevleri nelerdir ?
Menisküsler; diz eklemi içerisinde kemik dokuların arasında yer alan,iç ve dış olarak adlandırılan yumuşak kıvamlı dokudur.

Menisküsler ne işe yarar?
İki kemik arasında yerleşen menisküsler bir amortisör gibi görev yaparak eklem kıkırdağını anormal yüklenmelerden korurlar. Dize gelen yüklerin taşınması ve aktarılmasında çok önemlidirler. Ayrıca eklem yüzlerinin uyumluluğunu artırırlar ve eklem sıvısının eklem içi dolaşımına katkıda bulunurlar. Menisküsler olmadığında diz eklemine gelen yükler doğrudan eklem kıkırdağına binerek erken aşınmaya yani kireçlenmeye yol açarlar.

Menisküsler nasıl yırtılır ?
Sportif veya günlük aktivite sırasında yırtıkları oluşabilir. Her yaş grubunda menisküs yırtıkları görülebilir. Gençlerde ve ileri yaşlarda menisküs yırtıklarının oluş şekli farklıdır. Gençlerde, menisküsün yırtılması daha ciddi bir travma gerekir. Bu genellikle sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşur. Yaşlandıkça menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek “dejenere(Yıpranma)” olurlar. Yıpranmış menisküsler çok daha kolay yırtılabilirler. Dış menisküs, iç menisküse göre daha serbesttir., bu nedenle iç menisküs yırtıkları daha sık görülür. Nadir de olsa, menisküslerde doğuştan şekil bozuklukları olabilir.Buna diskoid meniskus denir. Bu tip menisküsler yırtılmaya daha müsaittir .

Yırtık olduğunda ne gibi yakınmalar ortaya çıkar ?
Yırtığın yeri, büyüklüğü ve tipine bağlı olarak ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve kilitlenme gibi semptomlar ortaya çıkabilir.Menisküs yırtıkları oluşurken hastalar genellikle ani bir ağrı batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak ağrı dizin iç ya da dış kısmında daha belirgindir. Birkaç saat içinde dizin içinde sıvı veya kan toplanmasına bağlı olarak diz ekleminde şişlik ortaya çıkar. Genellikle yaralanan dizin üzerine basmak mümkündür ancak topallama vardır ve sporcular genellikle sporu bırakmak zorunda kalırlar. Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtıklarına diz ekleminin çapraz ya da yan bağlarının kopmaları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bazen yırtılan menisküs parçası, diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında sıkışarak diz hareketini engeller. Kilitli diz olarak bilinen bu durumda erken dönemde cerrahi tedavi yapılması gerekir.

Menisküs yırtıklarına nasıl tanı konulur?
Doktorunuzun menisküs yırtığı tanısına ulaşması için önce olayın oluş şeklini anlatmanızı isteyecektir. Daha sonra dizinizi muayene ederek menisküs yırtığı bulgularını araştırır. Bu sırada yan ve çapraz bağlarınızı da muayene eder. İyi bir hikaye ve fizik muayene sonrasında menisküs yırtığı tanısı büyük ölçüde ortaya çıkar. Dizinizdeki aşınma-eskimenin miktarını değerlendirmek ve kemik yapılarda başka bir sorun olup olmadığını anlamak için doktorunuz röntgen grafileri isteyebilir. Menisküs yırtıklarının tanısını doğrulamak için son yıllarda en güvenilir yöntem diz ekleminin manyetik rezonans görüntülemesidir (MRG).

MRG’nin menisküs yırtıklarını saptamadaki doğruluk oranı, usulüne uygun çekilir ve deneyimli ellerde değerlendirilirse % 95’in üzerindedir. Ancak tedaviye karar vermede tek belirleyici MRG değildir. Bazı olgularda yırtık olmadığı hale yırtık varmış gibi görüntü elde edilebilir (yalancı pozitif sonuç) ya da tam tersine yırtık olduğu halde MRG’de saptanamayabilir(yalancı negatif sonuç). Özellikle daha önceden menisküse yönelik cerrahi tedavi yapılmış ise hata payı çok artar ve daha ileri tanısal yöntemlere gerek olabilir. Bu nedenle tedavinize karar verirken doktorunuz sadece MRG bulgularını değil, sizin hikaye ve fizik muayene bulgularınızı da göz önüne alır. Bazı hallerde bu tanı yöntemlerinin hepsi yetersiz kalabilir. Bu durumda artroskopi ile tanı doğrulanır.

Menisküs yırtığı kendiliğinden iyileşir mi ?
Menisküsler, gerek yaş icabı gerekse de kan damarlarının tüm dokuya ulaşmaması gibi nedenlerle çok sınırlı olarak kendilerini iyileştirme kapasitesine sahiptirler. Erişkinde dizin kenarlarına doğru en dış 1/3kısmı kanlanır.Dizin ortasında kalan en iç kısmında ise kan damarları yoktur.Bundan dolayı kaynama olmayacağı için çoğu zaman tedavı ameliyattır.

Menisküs yırtıklarının tedavisi nedir ?
Menisküs yırtıklarının tedavisinin planlanmasında meniskusun kanlanması önem kazanmaktadır.Zira kanlanan kısımdaki belli şekilde oluşmuş yeni yırtıklarda dikiş ile tamir ameliyatı sonrası iyileşme şansı varken iç kısımlardaki kanlanma olmayan bölge yırtıklarında hasarlı bölgenin çıkarılması (menisektomi) gerekir.