İnsanlar hayatlarının belli bir süresinde bel ağrısı yaşayacaktır. Az şiddetli bel ağrısı doktora gitme ihtiyacı duymadan iyileşir ve yatak istirahati olmayan aktivite kısıtlaması ile geçer. Bel ağrısı , omurganın kasları, bağları, diskleri, eklemleri veya sinirlerindeki bir problemden kaynaklanabilir.
Bel ağrısı belirtileri
Belde ağrı ve sertlık ve bacaklarda karıncalanma veya uyuşma;kalçaya vuran ağrı ,yürüme veya dik durma zorluğu,bacak veya ayağın zayıflığı.
Hangi bel ağrısı için acil hastaneye gitmeliyim?
- İdrar veya kaka tutamama gibi yeni bağırsak veya mesane problemleri.
- Kalça üzerinde uyuşma,
- Ateş veya titreme.
- Son zamanlarda meydana gelen düşme veya yaralanma.
- Dinlenirken, yatarak ya da gece yataktayken daha kötü olan bel ağrısı.
- Açıklanamayan kilo kaybı.
Ayrıca, 50 yaşın üstünde veya 16 yaşın altında bel ağrınız varsa doktorunuzu görmelisiniz. Benzer şekilde, eğer eskiden kanser geçirdiyseniz veya kemik erimesi veya bel ağrısına açıklanamayan kilo kaybı eşlik ediyorsa, tıbbi yardım almalısınız.
Bel ağrısı için tanı ve testler
Doktorunuz size bazı sorular soracaktır. Bel ağrısı aniden mi ortaya çıktı ,yoksa zamanla yavaş yavaş kötüleşti mi?.Bel ağrınız pozisyonunuzdan etkileniyor mu, Alışık olmadığınız egzersiz ya da aktiviteyle mi meydana geldi?.Ayaklarınızda veya bacaklarınızda herhangi bir ağrı ve karıncalanma var mı?
Doktorunuz bel muayenesini yapacaktır. Ayrıca sinirleri de test edebilir.
Röntgende kırık , kireçlenme , darlık ,bel kayması gibi sebepler görülebilir. Ayrıca doktorunuz, enfeksiyon, inflamasyon veya kanser gibi nedenler için kan testleri isteyebilir.
Bel ağrısı tedavisinde kullanılan görüntüleme testleri
İlk olarak kemik patoloji düşünülürse lomber omurganın röntgeni çekilir. MRI’lar, disklerle ilgili problemleri gösterebildikleri ve omuriliğin sinirleri üzerinde herhangi bir baskı olup olmadığı görmek için en yararlı görüntüleme tekniğidir. MRI mevcut değilse bazen CT taraması önerilecektir.
Böbrek taşı ağrının nedeni olarak düşünüldüğünde ultrason kullanılabilir.
Bel ağrısı sebebleri
Kas spazmı
Bel bölgesindeki kaslardan herhangi biri gerildiğinde veya yırtıldığında veya çevre bölgedeki iltihaplanmalar kasların spazmına neden olabilir.
Dejeneratif disk hastalığı
Dejeneratif disk hastalığı, yaşlanmanın neden olduğu omurilik disklerindeki normal değişiklikleri ifade eder. Omurlararası diskler, omurganın kemikli eklemleri arasında omurga benzeri yapılardır. Diskler sert bir dış muhafazasına sahiptir ve içi jel benzeri bir sıvı ile doludur. Amortisörler gibi davranırlar.Yaşlandıkça diskler daha sert, daha kuru ve daha incedir.
Ağrı, otururken genellikle daha kötüdür ve ayağa kalkarak, pozisyonları değiştirerek ya da uzanarak rahatlayabilir.
Bel fıtığı
spinal bir diskin yumuşak jöle benzeri merkezinin diskin dış muhafazasındaki yırtılmadan dışarı çıkmasıyla ortaya çıkar. Diskin kendisi hareket etmez, ancak gövdesindeki bir bölünme yumuşak orta (nucleus pulposus) çıkmasına neden olur.
Fıtık diskler her zaman sorun yaratmaz – Sırt ağrısına sahip olmayan kişilerin üçte birinden fazlasının görüntülemede fıtık diskleri olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte, bazen şişkin kısım bir sinir üzerinde baskı yapabilir ve ağrı, karıncalanma ve zayıflık gibi diğer sorunlara neden olabilir. Zamanla, diskin herniye olan kısmı genellikle küçülür ve semptomlar azalır .Semptomları olan çoğu kişi 2 hafta içinde iyileşir.
Faset eklem problemleri
Faset eklemleri, omurganın omurları arasında ve arkasında küçük stabilize edici eklemlerdir. Omurganın her seviyesinde (boyundaki en üst vertebralar hariç) her 2 omur arasında 2 faset eklem vardır. Biraz esneklik sağlarlar, böylece hafifçe bükülebilir ve dönebilirsiniz.
Faset eklemlerinin eklem yüzeylerinde düzgün bir şekilde kaymalarını sağlamak için kıkırdak vardır. Zamanla, faset eklemleri yıpranabilir ve aşınma ve yıpranma ile kıkırdak incelir ve kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu kireçlenme inflamasyona ve ağrıya yol açar Intervertebral diskler yaşla birlikte daha ince hale geldikçe faset eklemlerine daha fazla baskı yapar.
Faset eklemleri de kayabilir ve pozisyonda (örneğin bir kişi bir ayakkabı bağı bağlamak için eğildiğinde kilitlenebilir).Faset eklem problemlerinin şikayetleri arasında etkilenen faset eklemi üzerindeki hassasiyet, hareket ve sertliğin azalması, geriye doğru büküldüğünde ağrı ve kalçada ağrı sayılabilir.
Spinal stenoz
Spinal stenoz, omurgadaki boşlukların daralması anlamına gelir:3 bölümde sıkışma olabilir.(omurilik kanalının daralması ,sinir köklerinin her bir omurun yanından çıktığı alanların daralması ,Omurdan çıktıktan sonra sinir kökünün daralması)
Spinal stenoz, faset eklemler veya diskler gibi arka kısımdaki diğer yapıların dejenerasyonundan, veya konjenital dar olabilir.
Spinal stenoz belirtileri genellikle yavaş yavaş başlar ve zamanla kötüleşir. Karıncalanma içerebilir. Ayaklarda veya bacaklarda uyuşma veya halsizlik. belirtileriniz varsa, bir doktora gitmelisiniz.
Ankilozan spondilit
Ankilozan spondilit, omurgaya etki eden bir artrit türüdür. Nedeni bilinmemektedir, ancak genetık yatkınlık sıktır.
Ankilozan spondilit semptomları bel ağrısı ve sabah sertliği ,yorgunluk ve kalça üzerinde ve kalçada aşağıya doğru ağrıdır. Dinlenme, ankilozan spondilitin ağrılarına yardımcı olmaz.
Ankilozan spondilit de omurga dışındaki vücudun diğer eklemlerinde ağrı ve artrite neden olur.
Spondilolistezis
Spondilolistezis, omurganızdan birinin normal hizalanmasından öne veya arkaya doğru kaymasıdır. En sık alt bel omurlarından birini etkiler.
Her zaman ağrıya neden olmaz, ancak ağrı başladığında ağrı genellikle kötüleşir ve yatarak azalır. Eğer kaymış vertebra bir sinire basarsa, o zaman siyatik belirtilerinde bacağınızı aşağıya doğru ve kalçalarınız üzerinde olabilir. Spondilolistezisli kişiler sıklıkla gergin ve ağrılı hamstringlere sahiptir.
Spondilolistezis yüksek etkili sporlar (örneğin jimnastik) gibi travmatik yaralanmalardan veya bir motorlu araç kazasından kaynaklanabilir. Omurga yıpranmış ve artritik ise, o zaman spondilolistezis daha olasıdır.
Sacro-iliak eklem sorunları
Sakro-iliak eklemler sakrumunuzu (kuyruk kemiğiniz) pelvisinize bağlayan 2 eklemdir., bel ağrısına neden olabilir. Sakro-iliak eklemler oldukça sert olacak şekilde tasarlanmıştır ve normalde birkaç dereceden fazla harekete izin vermez. Amortisörler olarak işlev görürler. Eklemler anormal derecede hareketli veya hareket kısıtlanmışsa, bel ağrısına neden olabilirler. Sacroiliac eklemler bazı romatizmal hastalıklarda eklemler iltihaplı hale gelebilir (sakroilit).
Sakro-iliak eklem ağrısının semptomları arasında bel ağrısı, bacak ağrısı (ancak nadiren diz altında), sakro-iliak bölgede veya kalçada ağrı bulunur.
Cauda equina sendromu (CES)
Cauda equina sendromu, spinal sinir köklerinin sıkışmasının neden olduğu tıbbi bir acil durumdur. Sinirleri tehlikeye atan herhangi bir şey, mesanenizin, bağırsağınızın, bacaklarınızın ve ayaklarınızın işlevini etkileyebilir ve felç veya kontinans kaybına neden olabilir.
CES lomber disk, spinal stenoz, omurga zedelenmesi, inflamasyon veya doğum kusurunun ciddi bir rüptürü olabilir.
Omurga kırığı
Osteoporoz – süngerimsi kemiklere neden olan bir durum – omurgada ani kompresyon kırıkları (çatlaklar) neden olabilir. Bu osteoporotik kompresyon kırıkları genellikle torasik (üst) omurganın vertebralarını etkiler, fakat aynı zamanda lomber (alt) omurları da etkileyebilir. Yaşandıkları anda ani sırt ağrısına neden olurlar ve devam eden ağrıya, ayakta dururken veya yürürken daha kötü olan ağrıya ve boy kaybına yol açabilirler. Bu gibi vertebra kırıkları postmenopozal kadınlarda ve yaşlı erkeklerde yaygındır.
Omurga kırıkları ayrıca travma, düşme, spor yaralanmaları veya motorlu taşıt kazalarına da bağlı olabilir.
Spondilolizis
Spondiloliz omurgada bir tür kırık veya stres kırığıdır. Sıklıkla jimnastik ya da futbol gibi spor yapan genç sporcuları etkiler. Kırıklar bazen kendiliğinden iyileşirken, doğru şekilde iyileşemeyebilirler ve devam eden sırt ağrısına neden olabilirler.
Çoğunlukla spondilolizisli gençlerde semptom görülmez, ancak belirtiler kalça veya bacaklara uzanabilen bel ağrısı içerebilir.
Spondiloliz, bir vertebranın diğerinin üzerine çıktığı spondilolistezin yaygın bir nedenidir.
Kanser
Kanser, bel ağrısının nadir bir nedenidir. Omurgaya etki eden tümörler , birincil tümörden vücutta başka bir yere yayılmış olan ikincil kanserlerdir(metaztas) . Spinal tümörlerin semptomları arasında sırt ağrısı, açıklanamayan kilo kaybı, kol veya bacaklarda halsizlik veya uyuşma ve gece daha kötü olan ve dinlenme ile birlikte gitmeyen ağrı bulunur.
Risk faktörleri
- Aşırı kilolu ya da obez olmak
- Orta ya da daha yaşlı olmak
- Egzersiz eksikliği – zayıf sırt kaslarına yol açabilir.
- Kötü duruş – bu kas dengesizliklerine yol açabilir.
- Çok ağır fiziksel iş veya ağırlıklar
- Yanlış kaldırma tekniği, örneğin bacaklarınız yerine sırtınızı kullanarak eşya kaldırma.
- Aşırı ya da ısınmadan spor yapmak.
- Hamile olmak.
- Stres – bu, sırt kaslarınızı bilinçsizce sıkmanıza neden olabilir.
- Uzun süreler boyunca oturmak.
- Skolyoz – omurganın anormal şekilde kıvrılması.
Bel ağrısı için tedavi
Bel ağrınız birkaç hafta içinde düzelmez ve zaman geçtikçe acı giderek kötüleşiyorsa doktorunuza başvurunuz.
Artık uzun süre hareketsizliğin ve dinlenmenin sertliğe ve daha fazla ağrıya yol açabileceği bilinmektedir.Germe egzersizleri özellikle kas spazmları varsa, kasları gevşetmeye yardımcı olabilir.Geceleyin bacakların arasında bir yastıkla yatmak faydalı olabilir.Ağrı kesiciler ağrıyı hafifletmeye ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Şiddetli bel ağrınızın durumuna bağlı olarak, doktorunuz ağrı kesiciler yanında , antidepresanlar veya morfin reçete edebilir . Bel ağrılarını tedavi etmek için kas gevşeticilerin kullanımını destekleyen kanıt yoktur. Sıcak bir banyo ağrıya yardımcı olabilir. Isı sıkı kasları gevşetir ve kan akışını arttırır, bölgeye daha fazla oksijen ve besin kazandırır. Bir fizyoterapist hareketliliği iyileştirmek, ağrıyı azaltmak, daha fazla yaralanmayı önlemek ve sırt ağrısından kurtulmak için bir egzersiz programı ile size yardımcı olmalıdır. Çok fazla endişelenme ya da olumsuz düşünceler , ağrıyı daha da kötüleştirebilir.Bunların yanında;
Akupunktur – Akupunkturun bel ağrısını iyileştirmede kullanılabilir.
TENS (Transkutan elektriksel sinir uyarımı) – Bu teknik, düşük voltajlı elektrik akımı kullanır ve ağrı sinyallerini engellediği söylenir.
Terapötik masaj – Bel ağrısına yardımcı olmak için masaj insanlarda rahatlama sağlar , ancak omurga manipülasyon kesinlikle tavsiye edilmez.
Pilates – Deneyimli eğitmenlerle omurga stabilitesi ve duruşunda yardımcı olabilir ve kas gücünü iyileştirebilir.
Yoga – Yoga esneklik ve duruş konusunda yardımcı olabilir ve nefes ve meditasyon yönleriyle birlikte yoga, bel ağrısını hafifletmeye ve omurganın işlevini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Anti-inflamatuar diyet – Bazı gıdaların vücutta iltihaba katkıda bulunduğu gösterilmiştir, bu da sırt ağrısını şiddetlendirebilir. İşlenmiş gıdalar genellikle pro-enflamatuar olarak kabul edilir (enflamasyona neden olur). Enflamasyonu azaltmak için antioksidanlar içeren bazı gıdalar ( omega-3 yağ asitleridir (balıklarda bulunur), ve renkli meyve ve sebzelerden gelen )yenmelidir.
Faset eklem enjeksiyonları – Faset eklem enjeksiyonları kortikosteroid enjeksiyonlarıdır.
Cerrahi Operasyon – Omurga cerrahisi türleri şunlardır:
iki omurgayı bir kemik grefti kullanarak birbirine bağlayan spinal füzyon ;Bir sinir kökü üzerinde baskı yapan yapıları ortadan kaldıran lomber dekompresyon, bir fıtık diskin çıkıntılı parçalarının mikroskobik görünüm altında çıkarıldığı mikrodiskektomi ; veya Laminektomi , faset eklemlerinin kesilebileceği daha açık bir ameliyat türüdür. Kifoplasti – sıkıştırılmış bir vertebrayı genişletmek için bir balonun yerleştirilmesi, ardından omurgasına kemik çimentosu enjeksiyonu. Bu kompresyon kırıkları genellikle osteoporozdan gelir. Vertebroplasti – kemik çimentonun sıkıştırılmış bir vertebraya enjeksiyonu.
Bel ağrısını önlemek için neler yapılmalıdır.
- İyi duruş pozisyonu . “Nötr bir omurga” ile oturmaya ve ayakta durmaya çalışın
- Aktif kalmak . Düzenli egzersiz, güç ve esneklik ile yardımcı olabilir, ağrı ve sertliği azaltır ve kemikleri korur.
- Sırt ve bel güçlendirme egzersizleri . Bunları her hafta en azından birkaç kez yapmaya çalışın.
- Ağır kaldırmaktan kaçının . Sizin için ağır olan ağırlıkları kaldırmaktan kaçının . Kaldırma tekniklerini doğru şekilde öğrenin .Çekme yerine, ağır nesneleri itin.Taşıma tekniğinize dikkat edin. Yükü olabildiğince eşit dağıtın ve omuzlarınızı dik tutun.
- Stresden kaçının . Stresli veya endişeli olmak kan damarlarının daralmasına, kas akışının ve oksijenin vücut dokularına azalmasına neden olarak kas gerginliğine yol açar. Bu yol açar kasların spazm veya kontrakte neden olduğu atık ürünlerin birikmesi. Sürekli stres altında olmak, kasların sıkmasına ve kısalmasına ve boyun ve sırtta ağrıya neden olur.
- Sigara içmeyin . Sigara içmek bel ağrısının gelişimiyle bağlantılıdır.
- Sağlıklı bir diyet . Bazı gıdaların anti-enflamatuar veya ağrı azaltıcı özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir.Ayrıca normal kiloya sahip olmak için diyet yapın . Fazla kilolu olmak, hareket etmeyi zorlaştırabilir ve vücudunuza daha fazla baskı uygulayabilir
- Bol su içiniz. Yaşlandıkça, intervertebral disklerimizin yumuşak jel benzeri merkezi kurur ve diskler amortisörler olarak daha az etkili olurlar.
- Yüksek topuklardan kaçının . Yüksek topuklar vücudunuzun uyumunu değiştirir ve bele fazla yük binmesine sebeb olur.
Boyundaki ana fiziksel yapılar yedi birbirine geçen omurgadır. Servikal vertebralar, C1 ila C7 arasında numaralandırılırlar. Atlas olarak da bilinen C1, başınıza en yakın olanıdır, bunu eksen olarak da bilinen C2 takip eder. Her bir vertebra faset eklemleri ile bir diğerine bağlanır ve omurlar arasında intervertebral diskler vardır
Boyun yaralanmalarından sonra ortaya çıkan şiddetli boyun ağrısı ciddi bir sorun olabilir ve hemen doktorunuzu görmelisiniz. Ayrıca, eğer boyun ağrısı yanında mesane kaybı veya bağırsak kontrolü, kol ağrıları, uyuşma, karıncalanma ya da kol ya da bacaklarda zayıflık gibi varsa, özellikle bu belirtiler aniden ortaya çıkarsa, hemen doktorunuza başvurun.
Baş ağrısı ve ateş ile ilişkili boyun ağrısı ve sertliği, menenjit (beyninizi ve omuriliğinizi çevreleyen zarların bir enfeksiyonu) belirtisi olabilir. Menenjit ciddi bir hastalıktır ve siz veya çocuğunuz bu belirtileri yaşıyorsanız hemen tıbbi tedavi almalısınız.
Boyun ağrısı sebebleri
Ani, güçlü, istemsiz kas kasılmasıdır. Kaslar ağrılı, sert ve düğümlü hisseder. Boyundan gelen ağrılar kollara ve bazen bacaklara yayılabilir. Uyuşukluk, yanma veya zayıflık ile birlikte kollarınızda iğneler veya karıncalanma i hissedebilirsiniz. Bu acı genellikle geceleri daha kötüdür.
Baş ağrısı boyun problemleri ile birlikte yaygındır. Bunlar genellikle keskin ağrılar yerine sıkıcı ağrılı baş ağrısıdır. Baş ağrıları genellikle başın arkasında hissedilirken, ağrı da yanlara ve hatta başın ön tarafına doğru yayılabilir.
Omurga incinmesi ;Bu genellikle, araba kazası sonucunda .kişinin başı ilk önce geriye doğru atılır ve daha sonra vücutları hareket etmeyi bıraktığında, kafa ileriye doğru itilir. Bu tür yaralanmalar boyun kaslarınızı zorlayabilir ve boyundaki bağların gerilmesine veya yırtılmasına neden olabilir.Genellikle hareketle daha da kötüleşen kamçı ağrısından kaynaklanan acı her zaman hemen başlamaz – gelmesi birkaç gün sürebilir. Boyun ağrısı ve sertliği kas spazmı, baş dönmesi, baş ağrısı, sinir ağrısı ve omuz ağrısına eşlik edebilir.
Kas gerginliği ,Boyun kaslarınızın (özellikle gündelik aktiviteler sırasında, özellikle boyunun çalışmaması sırasında), boyun kaslarının zorlanmasına yol açarak boyun ağrısını tetikleyebilir ve kronik boyun ağrısına ve sertliğine neden olabilir. Ağrı genellikle hareketle daha kötüdür ve baş ağrıları, kas spazmları ve boyun hareketlerinin kısıtlanması ile ilişkili olabilir.
Dejeneratif disk hastalığı ;Yaşlandıkça, omurgalarımızdaki şok emici disklerin yumuşak jelatinimsi merkezi kurur. Bu, disklerin daralmasına ve vertebraların arasındaki mesafenin azalmasına neden olur.
Boyun fıtığı ;Servikal disklerden birinin sert dış tabakası yırtılırsa, yumuşak jelatinimsi merkez dışarı doğru çıkabilir – bu herniye disk olarak bilinir. Boyunda ağrıya ve ayrıca kollardaki ağrı, uyuşma ve halsizliklere neden olabilir.
Servikal spondiloz ;Servikal omurganın bu dejeneratif durumu, normal yaşlanmaya ve servikal diskler ve omurga üzerinde yıpranma ve aşınmadan kaynaklanır. Ayrıca servikal osteoartrit olarak da bilinir ve yaşlı insanlar arasında daha yaygındır.
Servikal spondiloz ile ilişkili semptomlar arasında genellikle dinlenme ile iyileşen boyun ağrısı ve sertlik bulunur. Ağrı, omuzlara veya omuz bıçakları arasında yayılabilir. Sinir kökü sıkışması varsa, kollarda uyuşukluk, ağrı veya halsizlik olabilir.
Servikal spinal kanal darlığı ;Omurdaki dejeneratif değişiklikler omuriliğin içinde bulunduğu kanalın daralmasına yol açabilir – bu servikal spinal kanal stenozu olarak bilinir. Kanal daraldıkça, omuriliğe baskı uygulayabilir. İlişkili boyun ağrısı genellikle aktivite ile daha kötüdür ve kollara ya da bacaklara yayılabilir. Kol veya bacak zayıflığı da oluşabilir.
Testler ve teşhis
Doktorunuz, boyun ağrınızın sebebini geçmişinizden ve fizik muayeneden belirleyebilir, röntgen ,MRI,CT gibi testler yapabilir, Bu taramalar omuriliği değerlendirebilir ve disk problemlerini, omurilik sorunlarını veya sinir köklerinin sıkışmasını göstermede kullanılabilir.Bazen doktorlar elektromiyografi (EMG) veya sinir iletim çalışmaları (boyun problemlerinizle ilgili herhangi bir sinir hasarı olup olmadığını belirlemek için sinirlerdeki ve kaslardaki elektriksel aktiviteyi değerlendiren testler) yaparlar.
Tedavi
Boyun ağrısı için tedavide ilk yapılacaklar kişisel önlemleri, ilaçlar, egzersizler ve rahatlama terapilerinin bir kombinasyonunu içerir.
Boyun ağrısı olan kişilerde ilk günlerde destekleyici boyunluk ve geceleyin ortopedik yastık kullanılması uygundur. İlerleyen günlerde normal aktivitelerinize mümkün olduğunca devam etmelisiniz. Ancak, doktorunuz hızlı hareketlerden ve ağrıya neden olabileceğini düşündüğünüz herhangi bir aktiviteden kaçınmaya çalışmanızı tavsiye edebilir.
Boyun egzersizleri boyun ağrısı olan kişilerde semptomların azalmasına yardımcı olabilir. Bir fizyoterapist ayrıca kas esnekliğini ve gücünü arttırmanıza, kaslarınızı gerdirmenize ve spazmı azaltmanıza yardımcı olacak bir egzersiz programı hazırlayabilir.Doktorunuz iyi duruş hakkında bilgi verebilir bu da boyun ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir. Isı uygulama, gergin kasların gevşemesine yardımcı olur, ancak kullanmadan önce 1-2 gün bir yaralanma sonrasında beklemeniz gerekir. Masaj kas gerginliğini ve spazmını rahatlatır, sert eklemleri gevşetmeye yardımcı olur. Ağrı giderici ilaçlar genellikle her zamanki aktivitelerinizi devam ettirebilmeniz için ağrıyı ve rahatsızlığı kontrol etmek için kullanılır. Akupunktur ,boyun ağrısında rahatlama sağlayan başka bir tedavidir.
Boyun ağrısına katkıda bulunabilecek kronik kas gerginliğini hafifletmeye yardımcı olabileceğinden, stres yönetimi ve gevşeme teknikleri de yararlıdır.
Bazı doktorlar boyun ağrısı ile ilgili devam eden sorunlar için bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikolojik tedaviler önermektedir. CBT, acılarınız üzerinde bir kontrol duygusu kazanmanıza ve daha etkin bir şekilde yönetmenize yardımcı olabilir.
Şiddetli boyun ağrısı için kortikosteroid enjeksiyonu boyundaki eklemlere ve kaslara, epidural boşluğa (omuriliğin ve omurganın dış kaplaması arasındaki boşluk) veya sinir köklerinin etrafındaki boşluğa yapılabilir..
Boyun ağrısı için ameliyat ;Tek başına ağrı için cerrahi nadiren gereklidir ve çoğu durumda genellikle sadece cerrahi olmayan tedaviler denendikten sonra gerçekleştirilir. Bununla birlikte, eğer omurilik sıkışması varsa, ameliyat genellikle daha erken gereklidir.
Boyun ağrısını önleme
İyi bir duruş sağlamak boyun kaslarınızdaki gerilmelerin çoğunu azaltmaya yardımcı olur. Uzun saatler süren, masa başında oturan veya tezgâh üzerinde çalışan insanlar, genellikle duruşlarından dolayı boyun ağrısından şikayetçidir.Çalışma sırasında ;
- Düzenli molalar aldığınızdan ve sırt ve boyun kaslarınızı gerdirmek için zaman ayırdığınızdan emin olun;
- Bir bilgisayarda çalışıyorsanız, monitörün üst kısmının göz hizasında olduğundan emin olun;
- Otururken kollarınızı desteksiz bırakmayın;
- Dişlerini sıkmadan kaçının.
Postür düzeltici egzersiz süreçleri Pilates, yoga ve tai chi gibi boyun ağrısını önlemeye yardımcı olabilir.
Nöropatik ağrı (sinir ağrısı) Ağrı, yanma, ya da elektrik çarpması gibi tanımlanmıştır Spesifik nöropatik ağrı türleri vardır. Trigeminal nevralji , diyabetik nöropati ve postherpetik nevralji ( zona ). Nöropatik ağrı genellikle şiddetli, devam eden (kronik) ve tedavi edilmesi zordur.
Ağrı ,sinir uçlarınız vücudunuzda bir şeylerin yanlış olduğunu algıladığında ve omurilik ve beyninize sinyaller gönderdiğinde hissedilir. Nöropatik ağrı, sinirlerin hastalık ya da yaralanma nedeniyle zarar gördüklerinde, devamlı ağrı sinyallerini beyne göndermesine neden olur.
Nöropatik ağrı belirtileri
Nöropatik ağrı kramp, acı veya yanma, bazen de elektrik çarpması gibi olabilir. Genellikle geceleri gündüzden daha kötüdür. Acı sabit olabilir veya gelebilir ve gidebilir. Karıncalanma , kaşıntı veya uyuşukluk eşlik edebilir.
Nöropatik ağrıları olan kişiler genellikle normal ağrılı uyaranlara aşırı derecede duyarlıdırlar – yani, diğer insanlara göre daha fazla acı hissederler. Ayrıca, dokunma veya soğuğa karşı artan hassasiyete sahip olabilirler ve hafif dokunuş veya cildin yumuşak bir şekilde fırçalanması gibi ağrılı olmayan uyaranları acı verici olarak algılayabilirler.
Nöropatik ağrıya ne sebep olur?
Nöropatik ağrı, somatosensoriyel sinir sistemi hasarından kaynaklanır (sinir sisteminin, ağrı ve dokunma ve sıcaklık gibi diğer hisleri hisseden kısmı).
Doktorlar bazen nöropatik ağrının tam nedenini kesin olarak belirleyemedikleri halde, birçok bilinen neden vardır:Sinir ve omirilik hasarı,şeker hastalığı,sinir sıkışması,sinir tümörleri,viral infeksıyonlar,multipl skleroz,felç geçirme,kemoterapi sonrası ,B vit eksikliği
Ağrılı diyabetik nöropati
Diyabet ve yüksek kan şekeri seviyelerine sahip olmak, sinirlerinize, özellikle de bacak ve ayaklardakilere zarar verebilir. Trigeminal nöralji
Trigeminal nöralji trigeminal sinirin bir bozukluğudur .Sinir, yüze his verir ve çiğneme ile ilgili kasların bazılarını kontrol eder. Trigeminal nevraljisi olan kişiler, birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren şiddetli yüz ağrısına sahiptir.
Post-herpetik nevralji ,döküntülerden etkilenen bölgede devam eden ağrı sonrası post-herpetik nevralji geliştirir. Zona virüsü altta yatan sinirlere zarar verdiği zaman ortaya çıkar ve ortaya çıkan acı aylarca veya yıllarca sürebilir.
Hayali uzuv ağrısı(Fantom ağrısı) Bu durum, kol ya da bacak kesilmiş, ancak kayıp uzuv bölgesinde ağrıya ya da rahatsızlığa sebeb olur.
Nöropatik ağrı nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz etkilenen bölgedeki sinirleri test ederek bir fizik muayene yapacaktır. Etkilenen bölgedeki deriye, muayenenin bir parçası olarak pamuklu yün, kürdan veya sıcak veya soğuk nesneler ile dokunabilirler.
Semptomlarınız ve fizik muayeneniz nöropatik ağrınız olduğunu gösteriyorsa, doktorunuz bu tür acı için spesifik tedaviyi reçete edebilir.
Kesin nöropatik ağrı tanısı koymak için, ağrının altında yatan neden bulunmalıdır.
Kan testleri; sinir iletim çalışmaları (sinirlerinizin elektrik sinyallerini ne kadar hızlı taşıyabildiğini ölçmek için); veya MRI taraması yapılabilir..
Devam eden ağrı uyku sorunlarına neden olabilir, çalışma ve sosyal olaylara katılma yeteneğinizi etkileyebilir ve hatta depresyon ve kaygıya yol açabilir.
Tedavi
Nöropatik ağrı diğer ağrı türlerinden farklıdır, bu yüzden tedavi etmek için farklı ilaçlar gereklidir.İlaçlar yanında ağrıyı yönetmenize ve yaşam kalitenizi iyileştirmenize yardımcı olmak için genellikle başka tedaviler de önerilir. Bunlar psikolojik terapi, meditasyon ve fiziksel aktiviteyi içerir. Ağrının altında yatan nedenin tedavisi de önemlidir.
Nöropatik ağrının tedavisinde genellikle en etkili ilaçlar şunlardır: antidepresan ilaçlar ve antikonvülsan ilaçlar. Nöropatik ağrıya yönelik ilaçlar genellikle düşük dozda başlatılır ve gerekirse yavaş yavaş artar – ilacın etkili olması birkaç hafta sürebilir. Doktorunuz, ilaca verdiğiniz yanıtı ve yaşadığınız herhangi bir yan etkiyi yakından izleyecektir.
Antidepresan ilaçların yan etkileri kabızlık, baş dönmesi, yorgunluk ve ağız kuruluğu içerebilir. Bununla birlikte, nöropatik ağrı için önerilen düşük dozlarda kullanıldığında, yan etkiler daha az sorunludur.
Duloksetin ağrılı diyabetik periferik nöropati gibi nöropatik ağrıları tedavi etmek için kullanılır. Yan etkileri arasında bulantı, ishal, iştah azalması, baş ağrıları ve cinsel işlev bozukluğu olabilir.
Antikonvülsan ilaçlar nöropatik ağrının tedavisinde de etkili olabilir ve kontrolsüz ağrı sinyallerini yavaşlatmak ya da bloke eder.(Gabapentin, pregabalin ,karbamazepin)
Antidepresanlar ve antikonvülzanlar ağrınızı hafifletmezse, lokal anestezikler ve tramadol kullanabilir.
Ağrıya katkıda bulunan kas gerginliğini azaltmak için gevşeme teknikleri ve meditasyon kullanılır.
Bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi psikolojik tedaviler , ağrı kontrolü ve sıkıntıyı azaltmanıza yardımcı olabilir. TCMB, olumsuz düşünme kalıplarını tanımlamayı ve bunlara meydan okumayı ve farklı düşünme ve cevap verme yollarını geliştirmeyi içerir.
Ağrı duyumlarının beyninize iletilmesini engellemek için hafif elektriksel akımlar kullanan (elektriksel olarak ağrı bölgesine yapışan elektrotlardan ) transkutanöz elektriksel sinir uyarımı (TENS) . Perkütan elektriksel sinir uyarımı (PENS) , TENS’e benzer, ancak elektrik akımları deri altına yerleştirilmiş bir iğne elektrodu ile uygulanır. Bu tedavi, tedavi edilmesi güç olan nöropatik ağrılı kişiler için bir ağrı uzmanı tarafından önerilebilir.
Fiziksel aktivite, stresi azaltmaya ve zindeliği iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yeterli uyumak ve sağlıklı beslenmek de önemlidir. Sağlıklı bir diyet, vücuttaki inflamasyonu azaltma eğilimindedir ve bu nöropatik ağrıya yardımcı olabilir.
Bu ameliyatsız yöntemler doğru yapılırsa hiçbir yan etkisinin olmaması, kısa sürede gerçekleştirilmesi, narkoz gerektirmemesi ve de işlemden sonra 1-2 saat içinde hastaların evlerine gidebilmeleri ameliyatta çıkabilecek sorunlara göre çok iyi yöntemlerdir. Ayrıca ameliyattan korkan hastalar için tercih sebebidir.
Ameliyatsız Tedavi için Hangi Yöntem Uygulanıyor?
- Selektif kök bloğu (epidural steroid enjeksiyonu)
- Radiofrekans termokoagülasyon
- Nükleoplasti
- Anüloplasti
- Hidrodiskektomi
Epidural steroid enjeksiyonu
Ameliyathane şartlarında, lokal anestezi altında, hafif bir sakinleştirici verilerek yapılır. Fıtığın sinir üzerine bastığı noktaya girilerek kortizon (steroid) ve lokal anestezik verilir. Bu uygulamada kortizonun tam hasarlı noktaya verilmesi önemlidir. Bu nedenle mutlaka görüntüleme eşliğinde (genellikle skopi ile görerek) yapılır.
Kortizon normalde kalçadan çok ağrılı durumlarda kalçadan 3-5 gün intramuskuler verilebilir.Epidural ile verilen doz çok düşük olup verildiği yerde etki gösterir.Güvenlidir.
Radiofrekans termokoagülasyon
Steril şartlarda ameliyathane koşullarında yapılır. Skopi denilen sürekli rontgen görüntüsü veren cihazla yeri tespit edilir. İşlem sırasında ağrı ve stres duymaması için hastaya sakinleştirici verilir. İğne problar ilgili yerlere yerleştirildikten sonra verilen uyarılarla doğru yerde olunduğu tekrar teyit edilir ve ardından RF enerjisi ile tedavi başlatılır. İşlemler ortalama 30-60 dk sürer. Hasta 2-3 saat yatağında gözlendikten sonra evine gidebilir. Aynı gün gündelik hayatına dönebilir. İstirahate gerek yoktur.
Disk Küçültme Yöntemleri Nükleoplasti, hidrodiskektomi, laser diskektomi, disk içi ozon tedavisi gibi birçok yöntem bel fıtığının cerrahi kesi olmadan yapılan tedavi yöntemleridir. Her birinde amaç sinir üzerine baskı yapan sinirin küçültülmesidir.
Fıtık Tedavisi için Ne Zaman Cerrahi İşleme Geçilebilir?
Cerrahi seçenek ise ancak hiçbir tedaviye yanıt vermeyen ağrısı olan, felce gidecek kadar kaslarda güçsüzlük , idrar ve büyük abdest kaçırma şikayetleri varsa o zaman operasyona karar verilir.