DİZDE KIKIRDAK SORUNLARI
Yaşamın tüm evrelerinde karşımıza çıkabilir. Kıkırdak dokusunun kendini yenileme kabiliyetinin çok düşük olmasından dolayı tedavisi oldukça zordur. En sık diz ekleminde görülür, bunun dışında tüm eklemlerde olabilir.Eklemde ağrı, şişlik, ağrılı dönemlerde eklemde kısıtlılık ve yerinden kopan parça varlığında takılma kilitlenme olması sık karşılaşılan durumlardır.
Kıkırdak bozulma evreleri
Evre 1: Kıkırdakta belirgin bir yumuşama görülür.
Evre 2: Yer yer saçaklanmalar ve yüzeyel ince yarıklar gelişmiştir
Evre 3: Derin yarıklar mevcuttur, ama kemik ortaya çıkmamıştır
Evre 4: Kıkırdak tamamen kalkmış ve kemik ortaya çıkmıştır.
TEŞHİS
Dikkatli bir anamnez(hikaye), muayene, röntgen ve MR ile teşhis edilir.
TEDAVİ
Başlangıç yani Evre 1 olgularda; Kilo vermek, düzenli egzersiz, yaşam şeklinin düzenlenmesi, ağrı kesici ilaçlar, buz uygulaması, glikozamin kondroitin sülfat preparatları, diz içi hyalürinik asit uygulamaları ve fizik tedavi ile sonuç alınabılır. Ancak ileri evrelerde cerrahi tedavi genellikle kaçınılmazdır.
CERRAHİ TEDAVİ
Artroskopik kıkırdak drilleme:
0.5 – 2 cm çapında, Evre 3-4 kıkırdak hasarlarında uygulanır. Hasarın kenarlarında iyi bir kıkırdak yapısı bulunmalıdır. Kıkırdak cerrahisinin genelde ilk basamağını oluşturur. Teknik olarak uygulaması kolaydır. Hiyalin kıkırdak dediğimiz yalancı bir kıkırdak dokusu oluşumunu sağlar.
Hasarlı bölgeden kemiğin iliğine doğru küçük tünelcikler açılır. Kemik iliğinden bu bölgeye kanama ile kıkırdağa dönüşecek kök hücrelerin gelmesi ve burada yeni bir kıkırdak dokusunun oluşturması esasına dayanır.
Başarı oranı %60 – 80 arasında değişmektedir.
Mozaikplasti:
1 ila 5 cm çapındaki kıkırdak veya kıkırdak-kemik hasarlarında,yüksek fonksiyonel istek ve beklentisi olan hastalarda uygulanır. Sağlam bir kıkırdak nakledildiği için iyileşme ve sonuçlar mikrokırık yöntemine göre daha iyidir. Oldukça teknik bir ameliyattır.
Hasarlı kıkırdak bölgeye, kişinin aynı dizinin daha az kullanılan ve yük almayan bölümünden sigara izmaritinin yarısı büyüklüğünde silindirik kıkırdak- kemik bloğunun nakli ameliyatıdır.
Başarı oranı %80 – 90 dır.
Otojen kondrosit implantasyonu:
2 ila 10 cm çapındaki geniş kıkırdak hasarlarında uygulanabilir.
İki aşamalı bir cerrahidir. İlk aşamada kişinin kendi dizinden bir miktar kıkırdak dokusu alınır ve laboratuar ortamında bu kıkırdak hücreleri çoğaltılır. İkinci aşamada hasarlı bölge temizlenip hazırlandıktan sonra laboratuarda hazırlanmış kıkırdak doku kültürü hasarlı bölgeye yerleştirilip üzeri ince bir doku ile kapatılır.